Onze inspiratiereis naar Japan zat vol indrukwekkende ontmoetingen, bijzondere plekken en waardevolle inzichten. Van geoliede productielijnen tot ziekenhuismuren waar vertrouwen voelbaar is. Een reis die raakte, inspireerde en aanzette tot denken. Hieronder delen we de lessen die we meenemen.
Lean in de praktijk – met hart voor de mens
Bij Avex, een Tier 2-leverancier binnen de Toyota Group, liepen we de werkvloer op: de Gemba. Daar zie je het Toyota Production System (TPS) tot leven komen. Alles strak georganiseerd, visueel ondersteund, efficiënt tot in detail. Denk aan Kanban-kaarten die precies aangeven wat waarheen gaat. Maar wat écht indruk maakte, was niet de techniek, maar de filosofie daarachter. TPS draait om continu verbeteren, maar vooral ook om respect voor mensen. Tijdens de financiële crisis besloot Avex niet te snijden in personeel. Ze investeerden in ontwikkeling. Het resultaat? Sterker terugkomen, harder doorgroeien.
Zoals Churchill het al zei: “Never waste a good crisis.”
Wat rijst ons leert over samenwerking
In het Toyota Museum kwamen we een onverwachte spiegel tegen: het verschil tussen een rijstcultuur en een tarwecultuur. In Japan vraagt het verbouwen van rijst om samenwerken. Boeren delen water, plannen samen en stemmen hun werk af. Tarwe daarentegen teel je alleen, het voedt een cultuur van onafhankelijkheid.
Toyota bouwde haar waarden op basis van die rijstcultuur:
- Continu verbeteren (Kaizen): elke dag een stap vooruit
- Respect voor mensen: ruimte geven, luisteren, samen groeien
- Denken in ketens, niet in silo’s: afdelingen verbinden voor één geheel
In het museum zag je dat terug in alles. Geen heldenverhalen over individuen, maar een systeem dat mensen helpt samen te excelleren. En dat zet aan het denken. Hoe vaak zoeken wij écht de verbinding op in projecten, teams en organisaties?
Kaizen in de zorg – leiderschap dat raakt
Misschien wel het meest indrukwekkende bezoek bracht ons naar het Toyota Memorial Hospital. Tijdens een lezing van Mr. Sumiya zagen we hoe diep Kaizen verankerd zit in hun manier van werken. Niet als methode, maar als cultuur. Iedereen doet mee. Van arts tot schoonmaker. Iedere dag opnieuw, op zoek naar kleine verbeteringen. Niet omdat het moet, maar omdat het voelt als eigenaarschap. Kaizen gaat hier over:
- Vertrouwen geven
- Leren van fouten
- Ruimte maken voor initiatief
Technologie speelt zeker een rol, denk aan robotica, sensoren, visuele hulpmiddelen, maar nooit als doel op zich. Het draait om mensen. In een sector onder druk kiest Toyota Memorial Hospital radicaal voor eenvoud, menselijkheid en continue ontwikkeling. En die les reikt verder dan de zorg. Dit gaat over leiderschap, cultuur en het lef om anders te kijken. Niet harder werken, maar slimmer. Niet strakker sturen, maar meer ruimte geven.
Tot slot
Wat we zagen in Japan? Geen wonderformules. Geen shortcuts. Maar een diep respect voor processen én mensen. Of het nu gaat om auto’s, rijst of zorg – echte vooruitgang begint bij cultuur. En bij de vraag:
Hoe werken wij samen aan iets groters dan onszelf?
